Bài tập 1
Bài tập 1 (trang 11 VTH Ngữ văn lớp 7, Tập 1)
Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu:
(1) Chim hót líu lo. (2) Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. (3) Gió đưa mùi hương ngọt lan ra, phảng phất khắp rừng. (4) Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh…
1. Gạch dưới thành phần vị ngữ được mở rộng trong các câu văn trên.
2. Nêu tác dụng của việc mở rộng thành phần vị ngữ của các câu trong đoạn văn:
- Câu (1):
- Câu (2):
- Câu (3):
- Câu (4):
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn trích, chú ý thành phần mở rộng của vị ngữ và nêu tác dụng
Lời giải chi tiết:
1. Gạch dưới thành phần vị ngữ được mở rộng trong các câu văn trên.
(1) Chim hót líu lo. (2) Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. (3) Gió đưa mùi hương ngọt lan ra, phảng phất khắp rừng. (4) Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh…
2. Tác dụng của việc mở rộng thành phần vị ngữ là: nhấn mạnh rõ hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, cảnh vật rừng U Minh, đặc biệt là về âm thanh, hoạt động, màu sắc của chúng.
Bài tập 2
Bài tập 2 (trang 11 VTH Ngữ văn lớp 7, Tập 1)
Rút gọn các cụm từ làm chủ ngữ trong các câu sau và nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn:
a. Một tiếng lá rơi lúc này cũng có thể khiến người ta giật mình.
- Rút gọn chủ ngữ:
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn:
b. Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi:
- Rút gọn chủ ngữ:
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn:
c. Mấy con gầm ghi sắc lông màu xanh đang tranh nhau với bầy vẹt mỏ đỏ, giành mổ những quả chín trên cây bồ đề.
- Rút gọn chủ ngữ:
- Nhẫn xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn:
Phương pháp giải:
Rút gọn chủ ngữ và đưa ra nhận xét.
Lời giải chi tiết:
a. Một tiếng lá rơi lúc này cũng có thể khiến người ta giật mình.
- Rút gọn chủ ngữ: Một tiếng lá rơi cũng có thể khiến người ta giật mình.
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn: Nghĩa của câu không còn được cụ thể về mặt thời gian.
b. Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi:
- Rút gọn chủ ngữ: Phút yên tĩnh dần dần biến đi.
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn: Nghĩa của câu hẹp hơn so với câu gốc vì đã rút đi chủ thể.
c. Mấy con gầm ghi sắc lông màu xanh đang tranh nhau với bầy vẹt mỏ đỏ, giành mổ những quả chín trên cây bồ đề.
- Rút gọn chủ ngữ: Mấy con gầm ghì đang tranh nhau với bầy vẹt mỏ đỏ, giành mổ những quả chín trên cây bồ đề.
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi chủ ngữ được rút gọn: Nghĩa của câu chưa nêu rõ được đặc điểm của con gầm ghì như câu gốc.
Bài tập 3
Bài tập 3 (trang 12 VTH Ngữ văn lớp 7, Tập 1)
Rút gọn vị ngữ in đậm trong các câu sau và nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi vị ngữ được rút gọn:
a. Mắt tôi vẫn không rời tổ ong lúc nhúc trên cây tràm thấp kia.
- Rút gọn vị ngữ:
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của các câu sau khi vị ngữ được rút gọn:
b. Rừng cây im lặng quá.
- Rút gọn vị ngữ:
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi vị ngữ được rút gọn:
c. Ở xứ Tây Âu, tổ ong lại lợp, bện bằng rơm đủ kiểu, hình thù khác nhau.
Rút gọn vị ngữ:
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi vị ngữ được rút gọn:
Phương pháp giải:
Rút gọn vĩ ngữ và đưa ra nhận xét.
Lời giải chi tiết:
a. Mắt tôi vẫn không rời tổ ong lúc nhúc trên cây tràm thấp kia.
- Rút gọn vị ngữ: Mắt tôi vẫn không rời tổ ong lúc nhúc.
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của các câu sau khi vị ngữ được rút gọn: Nghĩa của câu không chỉ ra rõ được vị trí của tổ ong.
b. Rừng cây im lặng quá.
- Rút gọn vị ngữ: Rừng cây im lặng.
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi vị ngữ được rút gọn: Nghĩa của câu làm giảm sắc thái, cảm xúc của người nói.
c. Ở xứ Tây Âu, tổ ong lại lợp, bện bằng rơm đủ kiểu, hình thù khác nhau.
- Rút gọn vị ngữ: Ở xứ Tây Âu, tổ ong lại lợp, bện bằng rơm đủ kiểu.
- Nhận xét về sự thay đổi nghĩa của câu sau khi vị ngữ được rút gọn: Nghĩa của câu không chỉ rõ ra được sự đa dạng về hình thù của các tổ ong.
Bài tập 4
Bài tập 4 (trang 13 VTH Ngữ văn lớp 7, Tập 1)
Mở rộng thành phần chính của các câu sau thành một cụm từ:
a. Gió thổi.
b. Không khí trong lành.
c. Ong bay.
Phương pháp giải:
Em hãy mở rộng vị ngữ trong câu.
Lời giải chi tiết:
a. Gió trên trời thổi.
b. Không khí buổi sáng trong lành.
c. Ong trong vườn bay.
