Bài tập 1
Bài tập 1 trang 22 VTH Ngữ văn 7 Tập 2
Đọc đoạn văn sau và điền nội dung phù hợp vào bảng:
|
Đoạn văn |
Tình mạch lạc của đoạn văn |
|
|
Trật tự thời gian diễn ra sự việc |
Nguyên tắc sắp xếp các sự việc |
|
|
|
|
|
Phương pháp giải:
Em đọc đoạn văn để hiểu và trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
|
Đoạn văn |
Tình mạch lạc của đoạn văn |
|
|
Trật tự thời gian diễn ra sự việc |
Nguyên tắc sắp xếp các sự việc |
|
|
Sáu giờ, trời hửng sáng. Cùng với những tia sáng đầu tiên của bình minh, ánh điện của con cá thiết kình cũng phụt tắt. Tới bảy giờ, trời gần sáng rõ. Nhưng sương mù dày đặc đang trải ra ở chân trời, và dùng ống nhòm loại tốt nhất cũng chẳng thấy rõ vật gì. Có thể hình dung được chúng tôi thất vọng và giận dữ đến mức nào! |
Các câu trên được sắp xếp theo trình tự thời gian khá hợp lí. Từ lúc 6 giờ, trời hửng sáng, khi con cá thiết kình phụt tắt đến 7 giờ, trời hửng sáng. Tuy nhiên, sương mù lúc này dày đặc nên không thể quan sát vật gì. Điều này đã làm cả đoàn người thất vọng và giận dữ. |
Sắp xếp sự việc đến trước thì nói trước, đến sau thì nói sau và sử dụng từ ngữ liên kết: “Tới”, “Nhưng”, “Có thể hình dung”. |
Bài tập 2
Bài tập 2 trang 22 VTH Ngữ văn 7 Tập 2
Chỉ ra các phương tiện liên kết được sử dụng trong đoạn trích sau và nêu chức năng của chúng:
|
Đoạn trích |
Cách chiếc tàu chiến một hải lí rưỡi, có một vật dài màu đen nổi lên khỏi mặt nước độ một mét. Đuôi nó quẫy mạnh làm nước biển sủi bọt. Chưa ai thấy đuôi cá quẫy sóng mạnh như vậy bao giờ! Con cá lượn hình vòng cung, để lại phía sau một vệt sáng lấp lánh. Chiếc tàu tiến lại gần. Tôi bắt đầu ngắm kĩ con cá. Báo cáo của tàu Hen-vo-chi-a và San-nông hơi cường điệu kích thước của nó. Theo tôi, con cá không dài quá tám mươi mét. Chiều ngang hơi khó xác định, nhưng tôi có cảm tưởng rằng nó cân đối một cách lạ lùng về cả ba chiều. |
|
Các phương tiện liên kết được sử dụng trong đoạn trích |
|
|
Chức năng của các phương tiện liên kết đó |
|
Phương pháp giải:
Em đọc đoạn văn, dựa vào kiến thức liên kết đoạn để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
|
Đoạn trích |
Cách chiếc tàu chiến một hải lí rưỡi, có một vật dài màu đen nổi lên khỏi mặt nước độ một mét. Đuôi nó quẫy mạnh làm nước biển sủi bọt. Chưa ai thấy đuôi cá quẫy sóng mạnh như vậy bao giờ! Con cá lượn hình vòng cung, để lại phía sau một vệt sáng lấp lánh. Chiếc tàu tiến lại gần. Tôi bắt đầu ngắm kĩ con cá. Báo cáo của tàu Hen-vo-chi-a và San-nông hơi cường điệu kích thước của nó. Theo tôi, con cá không dài quá tám mươi mét. Chiều ngang hơi khó xác định, nhưng tôi có cảm tưởng rằng nó cân đối một cách lạ lùng về cả ba chiều. |
|
Các phương tiện liên kết được sử dụng trong đoạn trích |
+ Sự việc được kể lại theo trình tự thời gian + Từ ngữ lặp lại, đồng nghĩa: “đuôi”, “một vật dài màu đen – con cá”, “chiếc tàu” + Những từ ngữ nêu ra ý kiến về con cá: “Theo tôi”
|
|
Chức năng của các phương tiện liên kết đó |
Chức năng của chúng khiến cho mạch liên kết đoạn văn mạch lạc, rõ ràng. Từ đó, làm nổi bật sự xuất hiện của con cá thiết kình và những suy luận của nhà khoa học. |
Bài tập 3
Bài tập 3 trang 23 VTH Ngữ văn 7 Tập 2
(1) Nhưng con cá cũng bơi với tốc độ y như vậy! (2) Trong suốt một giờ, chiếc| tàu chiến không tiến gần thêm được một
sải! (3) Thật là nhục nhã cho một trong những chiếc tàu chạy nhanh nhất của hạm đội Mỹ! (4) Anh em thuỷ thủ tức giận điên người. (5) Họ nguyền rủa quái vật, nhưng nó vẫn phớt lờ.
Có thể sắp xếp các câu trong đoạn văn trên theo một trật tự khác được không?
Chọn: Có…Không
Lí do:
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ để trả lời câu hỏi
Lời giải chi tiết:
- Theo em, không thể sắp xếp các câu trong đoạn văn dưới dây theo một trật tự khác được. Vì những sự việc trong mỗi câu văn đang được xếp theo trình tự thời gian hợp lí.
Bài tập 4
Bài tập 4 trang 23 VTH Ngữ văn 7 Tập 2
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể lại một tình huống trong Cuộc chạm trán trên đại dương.
- Thuyết minh ngắn gọn về mạch lạc và liên kết của đoạn văn:
Phương pháp giải:
Viết đoạn văn đầu đủ về mặt kết cấu, phù hợp nội dung.
Lời giải chi tiết:
Sau khi quan sát con quái vật ở phần ngoài, tất cả đoàn đã phải kinh ngạc vì thấy hai lỗ mũi nó vọt lên hai cột nước cao tới bốn mươi mét. Cả đoàn đã hình dung được đôi chút về cách thở của con cá thiết kình này. Sau đó, cả đoàn ai nấy cũng đều sẵn sàng cho giờ chiến đấu. Đoàn ép sát con cá rồi lại cách xa nó ra, cuộc đuổi bắt kéo dài hơn bốn mươi lăm phút. Tốc độ của con cá giống y hệt với tốc độ tàu chạy. Điều đó khiến cho anh em thuỷ thủ tức giận điên người, nguyền rủa con quái vật.
- Thuyết minh ngắn gọn về mạch lạc và liên kết của đoạn văn:
Nội dung chính của đoạn văn nói về cuộc săn đuổi con quái vật, cả đoạn được sắp xếp theo trình tự thời gian, không gian từ xa tới gần, rồi lại từ gần tới xa. Điều này thể hiện tốc độ kinh hoàng của con cá. Bên cạnh đó, đoạn văn còn sử dụng những từ ngữ lặp lại, đồng nghĩa như “cả đoàn”, “con quái vật – con cá thiết kình”, “anh em thuỷ thủ”, … Từ đó tạo sự liên kết và mạch lạc của đoạn văn.
