Bài tập 1
Bài tập 1 (trang 81 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Đọc đoạn thơ (trích Bài thơ của một người yêu nước mình của Trần Vàng Sao) và thực hiện các yêu cầu:
- Khoanh tròn phương án đúng:
Câu 1: A – B – C – D
Câu 2: A – B – C – D
- Điền nội dung phù hợp:
Câu 1: Tình cảm của nhà thơ với đất nước được thể hiện đậm nét ở những từ ngữ, hình ảnh, dòng thơ:
Câu 2: Hình ảnh đất nước hiện lên trong cảm nhận của nhà thơ:
Câu 3: Biện pháp tu từ được sử dụng trong dòng thơ lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài:
Tác dụng của biện pháp tu từ đó:
Câu 4: Các dòng thơ căn nhà dột phên không ngăn nổi gió/ vẫn yêu nhau trong từng hơi thở gợi cho em những liên tưởng về đất nước, con người Việt Nam
Phương pháp giải:
Em đọc kĩ nội dung văn bản, chú ý hình thức trình bày.
Nhớ lại các biện pháp tu từ đã học
Lời giải chi tiết:
Câu 1:Đáp án đúng: C.
Không viết hoa tiếng mở đầu, không sử dụng dấu câu.
Câu 2:
- Điền nội dung phù hợp:Đáp án đúng là: C.
Ẩn dụ.
Câu 1: Tình cảm của nhà thơ với đất nước được thể hiện đậm nét ở những từ ngữ, hình ảnh, dòng thơ: tôi yêu đất nước này áo rách, yêu nhau trong từng hơi thở, thương cây nhớ cội hoài, tôi yêu đất nước này như thế.
Câu 2: - Trong cảm nhận của nhà thơ, hình ảnh đất nước được hiện lên vô cùng giản dị, gần gũi tuy “nhà dột phên không ngăn nổi gió” nhưng “vẫn yêu nhau trong từng hơi thở”.
- Đất nước còn gắn liền với những hình ảnh thân thương gần gũi của thiên nhiên, con người: như yêu cây cỏ ở trong vườn/ như yêu mẹ tôi chịu khó chịu thương/ nuôi tôi thành người hôm nay.
- Đất nước gắn liền với những nét văn hóa đẹp đẽ: âm nhạc dân gian (mái đẩy, vọng cổ), tục lệ thờ cúng ông Táo của người dân.
Câu 3: lòng vẫn thương cây nhớ cội hoài
- BPTT được sử dụng là ẩn dụ, “cây” và “cội” là hình ảnh biểu tượng cho quê hương, đất nước, những điều giản dị mà thân thuộc tác giả sẽ không bao giờ quên
Câu 4: “căn nhà dột phên không ngăn nổi gió
vẫn yêu nhau trong từng hơi thở"
Chỉ với hai câu thơ nhưng lại gợi lên trong em rất nhiều liên tưởng, đất nước Việt Nam thuở đó nghèo khó, đến nhà còn dột, phên không ngăn nổi gió nhưng giữa ngàn khó khăn trắc trở đó thì con người vẫn dạt dào, tràn ngập yêu thương.
Bài tập 2
Bài tập 2 (trang 82 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 10-15 câu) nếu cảm nhận của em về tình cảm của nhà thơ với đất nước, con người được bộc lộ trong đoạn trích trên.
Phương pháp giải:
Em đọc lại văn bản, sau đó viết cảm nhận về tình cảm với đất nước được thể hiện trong bài thơ
Lời giải chi tiết:
Tình yêu quê hương, đất nước đã trở thành mạch nguồn dồi dào cho những sáng tác thi ca nhạc họa. “Bài thơ của một người yêu nước mình” của tác giả Trần Vàng Sao cũng nằm trong mạch nguồn ấy. Ngay từ nhan đề bài thơ đã thông báo, truyền tải đến độc giả về một tình yêu thiêng liêng, sâu đậm: tình yêu nước. Tiếp đó là những câu thơ bình dị, không viết hoa đầu dòng, không có dấu chấm, dấu phẩy. Hình thức thơ độc đáo này như một sự khẳng định về mạch nguồn chảy mãi, không ngắt quãng, không chịu dừng lại. Tình yêu đất nước trong thơ Trần Vàng Sao gắn liền với tình thân gia đình, những rung động với từng cảnh vật, con người trên quê hương, trở đi trở lại qua điệp từ “tôi yêu”:
tôi yêu đất nước này áo rách
…
tôi yêu đất nước này như thế
Ý thơ hoà quyện giữa khung cảnh thanh bình và hiện thực tàn khốc. Làng quê đất nước hiện lên thơ mộng nhưng cũng mang đậm giá trị hiện thực “đất nước áo rách”, “căn nhà dột phên”. Và, cuộc sống của những con người ở đó, nơi chiến trinh lửa đạn đi qua đầy những cơ cực nhưng cũng để lại muôn vàn thương yêu. Từng chi tiết bình dị, thân thuộc đi vào trong thơ ông một cách tự nhiên nhất: “cây cỏ trong vườn”, “bài mái đẩy”, “câu vọng cổ” … Tất cả đã đi vào trong thơ của Trần Vàng Sao một cách tự nhiên và chan chứa yêu thương.
Bài tập 3
Bài tập 3 (trang 83 VTH Ngữ văn lớp 7 Tập 1)
Ghi lại cảm xúc của em sau khi đọc một bài thơ hoặc đoạn thơ yêu thích để chia sẻ (nói) với bạn về bài thơ hoặc đoạn thơ đó.
Phương pháp giải:
Em nhớ lại những văn bản mà mình đã đọc hoặc đã học và tóm tắt trước lớp
Lời giải chi tiết:
Ta làm con chim hót
Ta làm một canh hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Nếu ở đầu bài thơ tác giả miêu tả những hình ảnh làm đẹp thêm, tô điểm thêm cho mùa xuân là âm thanh náo nức vang trời của tiếng chim chiền chiện và sắc màu tím biếc dịu dàng của cánh lục bình nhỏ trên sông thì ở đây tứ thơ được lặp lại, tạo ra sự đối ứng chặt chẽ. Tác giả mong muốn được làm bông hoa toả ngát hương, con chim mang tiếng hót và nốt trầm xao xuyến để hiến dâng nhưng không làm mất đi nét riêng của mỗi người. Đó thực sự là lời tâm niệm chân thành, tha thiết, khiêm nhường và khát khao được cống hiến phần tinh tuý nhất của mình làm đẹp thêm mùa xuân của quê hương, xứ sở mà không bị giới hạn bởi thời gian, tuổi tác.
