1. Tục ngữ về con người và xã hội

 Câu

Nghĩa

Giá trị kinh nghiệm

Ứng dụng

Một mặt người bằng mười mặt của.

 Con người quý hơn tiền bạc.

Đề cao giá trị của con người.

Phê phán thói coi trọng của cải hơn con người; Xã hội quan tâm đến quyền con người.

Cái răng, cái tóc là góc con người.

Răng với tóc phần nào thể hiện sức khỏe, tính nết con người.

Phải biết chăm chút từng yếu tố thể hiện hình thức, tính nết tốt đẹp của con người.

Rèn luyện từ cái nhỏ nhất, chú ý lời nói, cử chỉ,…

Đói cho sạch, rách cho thơm.

Dù khó khăn về vật chất vẫn phải trong sạch, không được làm điều xấu.

Dù nghèo khó vẫn phải biết giữ nhân cách tốt đẹp.

Giữ mình, tránh xa những cám dỗ, tệ nạn trong xã hội: nghiện hút, bỏ bê học hành, …

Học ăn, học nói, học gói, học mở.

Cần phải học cách ăn, nói… đúng chuẩn mực.

Phải học cách cư xử có văn hóa. Con người cần thành thạo mọi việc, khéo léo trong giao tiếp.

Giao tiếp, cư xử đúng mực với thầy cô, cha mẹ, bạn bè.

Không thầy đố mày làm nên.

Muốn làm được việc gì cũng cần phải có người hướng dẫn.

Muốn nên người thành đạt thì cần có người thầy, cô hướng dẫn. Vì vậy, phải ghi nhớ công lao của người thầy.

Dạy con người sống tôn sư trong đạo, phê phán lối sống bội bạc vô ơn qua cầu rút ván, biết tìm thầy mà học, …

Học thầy không tày học bạn.

Đề cao ý nghĩa của việc học hỏi bạn bè nhưng không đề thấp việc học thầy mà muốn nhấn mạnh đến một đối tượng khác, phạm vi khác.

Phải tích cực chủ động trong học tập. Muốn học tốt phải mở rộng sự học ra xung quanh nhất là với bạn bè.

Học hỏi bạn bè ở lớp và tự học để nâng cao.

Thương người như thể thương thân.

Khuyên con người biết yêu thương người khác như chính bản thân mình.

Đề cao cách ứng xử nhân văn. Hãy sống bằng lòng vị tha, nhân ái.

Biết giúp đỡ mọi người nhất là những người gặp khó khăn, hoạn nạn.

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

Được hưởng thành quả phải biết ơn, nhớ ơn người tạo ra thành quả đó.

Mọi thứ ta có, hưởng thụ là do sức người khác làm ra. Chính vì thế, cần trân trọng, biết ơn người đi trước.

Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”.

Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

Việc lớn, việc khó không thể một người mà xong được, cần nhiều người hợp sức.

Đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh.

Nhắc nhở về tinh thần tập thể trong lối sống và làm việc tránh lối sống cá nhân, ích kỉ.

Đồng nghĩa

Trái nghĩa

1

Người sống hơn đống vàng

Của trọng hơn người

2

Trông mặt mà bắt hình dong

Nhất lé, nhì lùn, tam hô, tứ sún

3

Chết trong còn hơn sống đục

Một miếng khi đói bằng một gói khi no

4

Đi một ngày đàng, học một sàng khôn

5

Sang song phải bắc cầu Kiều/ Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy

Học thầy không tày học bạn

6

Giàu vì bạn sang vì vợ

Tin bọ mất bọ, tin bạn mất vợ nằm co ro một mình

7

Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ

Cứu vật vật trả ơn, cứu người người trả oán

8

Uống nước nhớ nguồn

Ăn cháo đá bát

9

Kiến tha lâu cũng đầy tổ

Lắm thầy nhiều ma

Câu tục ngữ

Đồng nghĩa với câu tục ngữ

Uống nước nhớ nguồn

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Người sống, đống vàng

Một mặt người bằng mười mặt của

Góp gió thành bão, góp cây nên rừng

Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao

Bầu ơi thương lấy bí cùng,

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn

Thương người như thể thương than

Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học

Không thầy đố mày làm nên.

Học thầy không tày học bạn

Giấy rách phải giữ lấy lề

Đói cho sạch, rách cho thơm

Trông mặt mà bắt hình dong

Cái rang, cái tóc là góc con người