11. Thực hành ôn tập học kì 1

Bài

Văn bản và tác giả

Thể loại

Đặc điểm nổi bật

Nghệ thuật

Nội dung

Tôi và các bạn

Gõ cửa trái tim

Yêu thương và chia sẻ

Quê hương yêu dấu

Những nẻo đường xứ sở

Bài

Văn bản và tác giả

Thể loại

Đặc điểm nổi bật

Nghệ thuật

Nội dung

Tôi và các bạn

Bài học đường đời đầu tiên – Tô Hoài

Truyện đồng thoại

Ngôi kể thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn; nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động…

Đoạn trích đã miêu tả hình ảnh Dế Mèn cường tráng nhưng tính nết còn kiêu căn

Gõ cửa trái tim

Nếu cậu muốn có một người bạn - Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-r i

Truyện đồng thoại

Nghệ thuật miêu tả, ngôn ngữ giàu hình ảnh...

Đoạn trích đã cho người đọc thấy được ý nghĩa của tình bạn.

Yêu thương và chia sẻ

Bắt nạt – Nguyễn Thế Hoàng Linh

Thơ

Thể thơ tự do, hình ảnh gần gũi, ngôn từ mới mẻ

Bài thơ nói chuyện bắt nạt nhưng ẩn chứa những ý nghĩa hài hước.

Quê hương yêu dấu

Chùm ca dao về quê hương đất nước

Thể thơ lục bát hoặc lục bát biến thể. Giọng điệu tha thiết, tự hào. Mỗi bài có cách cấu tứ, cách thể hiện riêng độc đáo. Điều này khiến chùm ca dao thêm phong phú, đa dạng.

Thể hiện được sâu sắc tình yêu quê hương, đất nước, lòng yêu mến, tự hào về vẻ đẹp của các vùng miền khác nhau. Tình yêu đó có khi lặng lẽ, kín đáo nhưng cũng có khi thốt lên thành lời tha thiết.

Những nẻo đường xứ sở

Cô Tô - Nguyễn Tuân

Kí

Ngòi bút miêu tả chính xác, tinh tế, độc đáo, giúp hình ảnh thiên nhiên hiện lên đầy ấn tượng. Các biện pháp nghệ thuật so sánh, ẩn dụ, nhân hóa được kết hợp nhuần nhuyễn tạo nên các hình ảnh đặc sắc. Hệ thống ngôn từ được chọn lọc tinh tế, điêu luyện, các từ láy giàu sức gợi hình gợi cảm.

Bài văn thể hiện vẻ đẹp của cảnh và người Cô Tô. Vẻ đẹp đặc biệt của cảnh Cô Tô: tinh khôi mà dữ dội, đa dạng mà khác biệt. Vẻ đẹp của con người Cô Tô: sống cùng sự kì vĩ mà khắc nghiệt của thiên nhiên, bền bỉ và lặng lẽ bám biển để lao động sản xuất và giữ gìn biển đảo quê hương.

Kiểu bài

Yêu cầu đối với kiểu bài

Đề tài em chọn

Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của bản thân

Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự và miêu tả

Tập làm một bài thơ lục bát

Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc về một bài thơ lục bát

Viết bài văn tả cảnh sinh hoạt

Kiểu bài

Yêu cầu đối với kiểu bài

Đề tài em chọn

Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của bản thân

Được kể từ người kể chuyện ngôi thứ nhất, giới thiệu được trải nghiệm đáng nhớ, tập trung vào sự việc đã xảy ra, thực hiện được cảm xúc của người viết trước sự việc được kể

Một trải nghiệm khiến em thay đổi, tự hoàn thiện bản thân (một hành trình khám phá, một lần thất bại,...).

Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ có yếu tố tự sự và miêu tả

Giới thiệu nhan đề bài thơ và tên tác giả, thể hiện được cảm xúc chung về bài thơ, nêu các chi tiết  mang tính tự sự và miêu tả trong bài thơ và đánh giá ý nghĩa của chúng đối với sự thể hiện tình cảm của tác giả trong bài thơ, chỉ ra nét độc đáo của bài thơ.

Chọn bài thơ “Trường hoa” của Ta-go

Tập làm một bài thơ lục bát

Các dòng thơ được sắp xếp thành từng cặp, một dòng sáu tiếng và một dòng tám tiếng. Tiếng cuối của dòng sáu vần với tiếng thứ sáu của dòng tám. Trong dòng sáu dòng tám, tiếng thứ sáu là thanh bằng, tiếng thứ tư là thanh trắc. Thường ngắt nhịp chẵn 2/2/2, 4/4.

Chủ đề thiên nhiên, quê hương:

Viết đoạn văn thể hiện cảm xúc về một bài thơ lục bát

Đảm bảo yêu cầu về hình thức của đoạn văn. Trình bày cảm xúc về một bài thơ lục bát. Sử dụng ngôi thứ nhất để chia sẻ cảm xúc.

Chọn bài thơ “Chuyện cổ nước mình” của Lâm Thị Vỹ Dạ.

Viết bài văn tả cảnh sinh hoạt

Giới thiệu được cảnh sinh hoạt, tả bao quát quang cảnh, tả hoạt động cụ thể của con người, sử dụng những từ ngữ phù hợp để miêu tả cảnh sinh hoạt, nêu được cảm nghĩ về cảnh sinh hoạt.

Cảnh một lễ hội của địa phương.

Bài học

Kiến thức tiếng Việt

Tôi và các bạn

 So sánh - biện pháp tu từ ngữ nghĩa nhằm đối chiếu hai hay nhiều đối tượng khác loại nhau nhưng giống nhau ở một điểm nào đó (chứ không đồng nhất hoàn toàn) để đem đến một cách tri giác mới mẻ về đối tượng.

Gõ cửa trái tim

Nghĩa của từ là nội dung (sự vật, tính chất, hoạt động, quan hệ…) mà từ biểu thị.

Ẩn dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó, nhằm tăng khả năng gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

Yêu thương và chia sẻ

Thành phần chính của câu có thể là một từ, cũng có thể là một cụm từ. Dùng cụm từ làm thành phần chính của câu có thể giúp câu cung cấp được nhiều thông tin hơn cho người đọc, người nghe. Có nhiều loại cụm từ, nhưng tiêu biểu nhất là cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ.

Cụm danh từ gồm danh từ và một số từ khác bổ nghĩa cho danh từ. Cụm động từ gồm động từ và một số từ khác bổ nghĩa cho động từ. Cụm tính từ gồm tính từ và một hoặc một số từ khác bổ nghĩa cho tính từ.

Quê hương yêu dấu

Từ đồng âm là những từ có âm giống nhau nhưng nghĩa khác nhau, không có mối liên hệ nào với nhau. Từ đa nghĩa là từ có hai hoặc nhiều hơn hai nghĩa, các nghĩa này có liên quan với nhau.

Hoán dụ là biện pháp tu từ dùng từ ngữ vốn chỉ sự vật, hiện tượng này để gọi tên sự vật, hiện tượng khác có mối quan hệ tương cận (gần nhau) nhằm tăng khả năng gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.

Những nẻo đường xứ sở

Dấu ngoặc kép có nhiều công dụng. Bên cạnh việc dùng để đánh dấu từ ngữ, đoạn dẫn trực tiếp, lời đối thoại hoặc đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập san… được dẫn, dấu ngoặc kép còn được dùng để đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.