Bài đọc
Buôn Chư Lênh đón cô giáo
Căn nhà sàn chật ních người mặc quần áo như đi hội. Mấy cô gái vừa lùi vừa trải những tấm lông thú thẳng tắp từ đầu cầu thang tới cửa bếp giữa sàn. Bấy giờ, người già mới ra hiệu dẫn Y Hoa bước lên lối đi bằng lông thú mịn như nhung. Buôn Chư Lênh đã đón tiếp cô giáo đến mở trường bằng nghi thức trang trọng nhất dành cho khách quý.
Y Hoa đến bên già Rok, trưởng buôn, đang đứng đón khách ở giữa nhà sàn. Nhận con dao mà già giao cho, nhằm vào cây cột nóc, Y Hoa chém một nhát thật sâu vào cột. Đó là lời thề của người lạ đến buôn, theo tục lệ, lời thề ấy không thể nói ra mà phải khắc vào cột. Y Hoa được coi là người trong buôn sau khi chém nhát dao.
Già Rok xoa tay lên vết chém, khen:
- Tốt cái bụng đó, cô giáo ạ!
Rồi giọng già vui hẳn lên:
- Bây giờ cho người già xem cái chữ của cô giáo đi!
Bao nhiêu tiếng người cùng ùa theo:
- Phải đấy! Cô giáo cho lũ làng xem cái chữ nào!
Y Hoa lấy trong gùi ra một trang giấy, trải lên sàn nhà. Mọi người im phăng phắc. Y Hoa nghe thấy rõ cả tiếng tim đập trong lồng ngực mình. Quỳ hai gối lên sàn, cô giáo viết thật to, thật đậm hai chữ: “Bác Hồ”. Y Hoa viết xong, bỗng bao nhiêu tiếng cùng hò reo:
- Ôi! Chữ cô giáo này! Nhìn kìa!
- A, chữ, chữ cô giáo!
Theo HÀ ĐÌNH CẨN
- Buôn: làng ở Tây Nguyên.
- Nghi thức: quy định về cách thức tiếp khách hay tiến hành các buổi lễ.
- Gùi: đồ đan bằng mây, tre, đeo trên gùi để mang đồ đạc.
Bố cục
Bài đọc được chia thành 4 đoạn:
Đoạn 1: Từ đầu đến dành cho quý khách
Đoạn 2: Từ Y Hoa đến bên đến sau khi chém nhát dao
Đoạn 3: Từ Già Rok đến xem cái chữ nào!
Đoạn 4: Phần còn lại
Câu 1
Cô giáo Y Hoa đến buôn Chư Lênh để làm gì?
Phương pháp giải:
Em hãy đọc đoạn sau: Từ đầu... đến dành cho khách quý.
Lời giải chi tiết:
Cô giáo Y Hoa đến buôn Chư Lênh để mở trường dạy học.
Câu 2
Người dân Chư Lênh đón tiếp cô giáo trang trọng và thân tình như thế nào?
Phương pháp giải:
Em đọc đoạn: Từ đầu... đến sau khi chém nhát dao, chọn lọc những chi tiết cho thấy sự đón tiếp của buôn làng dành cho cô giáo.
Lời giải chi tiết:
Người dân Chư Lênh đón tiếp cô giáo rất trang trọng và cũng rất thân tình:
- Cả buôn làng đến chật ních cả nhà sàn, quần áo như đi dự hội.
- Họ trải những tấm lông thú từ đầu cầu thang đến cửa bếp giữa nhà sàn cho cô giáo đi.
- Già làng đứng ở giữa sàn nhà đón cô giáo, trao cho cô giáo con dao để chém một nhát vào cây cột, thực hiện nghi lễ trở thành người trong buôn.
Câu 3
Những chi tiết nào cho thấy dân làng rất háo hức chờ đợi và yêu quý "cái chữ"?
Phương pháp giải:
Em hãy đọc đoạn sau: Rồi giọng già vui hẳn lên... đến hết.
Lời giải chi tiết:
Đó là những chi tiết:
- Giọng già Rok vui hẳn lên khi đề nghị cô giáo cho xem chữ.
- Mọi người ùa theo già làng đề nghị cô giáo cho xem "cái chữ".
- Mọi người im phăng phắc theo dõi Y Hoa viết.
- Khi Y Hoa viết xong, mọi người cùng nhau reo hò.
Câu 4
Tình cảm của người Tây Nguyên với cô giáo, với cái chữ nói lên điều gì?
Phương pháp giải:
Qua cách đón tiếp cô giáo của buôn làng Chư Lênh và sự háo hức, chờ đợi của họ khi xem cô viết chữ, em hãy nhận xét.
Lời giải chi tiết:
Tình cảm của người Tây Nguyên với cô giáo, với cái chữ nói lên nguyện vọng tha thiết muốn học chữ để hiểu biết hơn, thoát khỏi cái dốt, cái lạc hậu. Có được cái chữ sẽ mở mang được trí tuệ, tiếp nhận được khoa học kĩ thuật, nhờ đó mà thoát được cái nghèo, cái lạc hậu, buôn làng được ấm no, hạnh phúc.
Nội dung
| Thấy được tình cảm yêu quý cô giáo của người Tây Nguyên. Họ biết trọng văn hóa, mong muốn con em của dân tộc mình được học hành, thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu. |
