Truyện An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy

Câu 1

Trả lời câu 1 trang 42 SGK Ngữ văn 10, tập 1 

a. ADV được thần linh giúp đỡ bởi đây là vị vua yêu nước (có ý thức xây thành bảo vệ đất nước, có ý chí khi thành đổ nhiều lần vẫn không bỏ cuộc) và biết coi trọng thần linh, dốc lòng dốc sức xây thành (lập đàn cầu đảo, kính cẩn trọng đãi Rùa Vàng).

- Kể về sự giúp đỡ thần kì đó, nhân dân bày tỏ thái độ trân trọng, tự hào, ngợi ca của nhân dân đối với vị vua yêu nước thương dân, có tầm nhìn xa trông rộng.

b. Sự mất cảnh giác của ADV thể hiện ở việc chấp nhận cho con trai của giặc làm phò mã, lọt vào làm nội gián, khi giặc đến còn có thái độ ỷ lại vào vũ khí mà không đề phòng.

c. Sáng tạo những chi tiết về Rùa Vàng, Mị Châu và nhà vua chém đầu con gái, nhân dân biểu lộ thái độ cảm thông đối với nhà vua và giải thích về việc mất nước Âu Lạc nhằm xoa dịu nỗi đau mất nước.

Câu 2

Trả lời câu 2 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Việc Mị Châu lén đưa cho Trọng Thủy xem nỏ thần là chỉ thuận theo tình cảm vợ chồng mà quên nghĩa vụ với đất nước.

- Mị Châu vì nhẹ dạ cả tin mà vô tình mắc bẫy kẻ thù.

Câu 3

Trả lời câu 3 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Chi tiết Mị Châu bị Rùa Vàng kết tội là giặc, lại bị vua cha chém đầu: nhân dân phê phán và thẳng thắn kết tội, bắt nàng phải trả giá cho lỗi lầm lịch sử của mình.

- Chi tiết máu nàng lại hóa thành ngọc trai, xác hóa thành ngọc thạch (kiểu hóa thân kéo dài sự sống): nhân dân thể hiện sự bao dung, vị tha, thấu hiểu cho sự ngây thơ, trong trắng của Mị Châu khi vô tình phạm tội.

=> Cách đánh giá và phân xử thấu tình đạt lí của nhân dân. Qua đó, nhân dân muốn để lại bài học cho trai gái nước Việt muôn đời về mối quan hệ giữa nhà và nước, riêng và chung.

Câu 4

Trả lời câu 4 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1

 Hình ảnh hư cấu ngọc trai – giếng nước thể hiện cách nhìn của nhân dân:

- Chi tiết ngọc trai ứng với lời khấn của Mị Châu trước khi chết nhằm chiêu tuyết cho danh dự, chứng thực tấm lòng trong sáng của nàng.

- Chi tiết giếng nước có hồn Trọng Thủy hòa cùng nỗi hối hận là sự chứng nhận cho mong muốn hóa giải tội lỗi của hắn.

- Chi tiết ngọc trai đem rửa trong giếng nước lại càng sáng đẹp nói lên rằng Trọng Thủy đã tìm được sự hóa giải trong tình cảm của Mị Châu ở thế giới bên kia.

Câu 5

Trả lời câu 5 trang 43 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Cốt lõi lịch sử của truyện bao gồm: nước Âu Lạc vào thời An Dương Vương đã được dựng lên, có thành cao, hào sâu, vũ khí đủ mạnh để chiến thắng cuộc xâm lược của Triệu Đà nhưng sau đó bị rơi vào tay kẻ thù (ngày nay còn nhiều di tích của những sự thật lịch sử này: dấu vết thành Cổ Loa ở Đông Anh, hiện vật bằng đồng đào được ở Cổ Loa, đền thờ ADV, am thờ Mị Châu,…).

- Chi tiết Rùa Vàng giúp đỡ nhằm thần kì hóa chiến công xây thành, chế nỏ của dân tộc mà đứng đầu là ADV; những chi tiết về mối tình Trọng Thủy – Mị Châu (cho xem nỏ thần, dặn dò, rắc áo lông ngỗng…); chi tiết Rùa Vàng kết tội Mị Châu và đón ADV xuống biển và chi tiết hóa thân của Mị Châu nhằm giải thích lí do mất nước Âu Lạc là sự thần kì hóa nhằm tôn vinh dân tộc, hạ thấp kẻ thù, giải thích rõ nhà vua và đất nước không kém cỏi mà vì kẻ thù dùng thủ đoạn hèn hạ, xảo trá. 

Luyện tập

Câu 1 (trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Đánh giá về Trọng Thủy ở cả hai ý kiến a) và b) đều chưa được toàn diện và xác đáng.

+ Đối với đất nước Âu Lạc:

Trọng Thủy lấy cắp lẫy nỏ thần để giúp Triệu Đà xâm lược Âu Lạc thành công

Trọng Thủy là người trực tiếp gây nên cái chết cho hai cha con An Dương Vương.

=> Về phương diện này, Trọng thủy là kẻ đáng trách, đáng lên án.

+ Đối với tình cảm vợ chồng với Mị Châu:

Trọng Thủy tiếc thương tình cảm vợ chồng, biết được chiến tranh sắp diễn ra, cố gắng tìm cách để vợ chồng sau này được đoàn tụ.

Trọng Thủy vì quá ân hận, thương tiếc, đau đớn cho Mị Châu mà nhảy xuống giếng tự vẫn.

=> Về phương diện này, Trọng thủy là kẻ si tình đáng thương.

Câu 2 (trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

 - Cách xử lí này phù hợp với đạo lí truyền thống của dân tộc ta. Đó là sự bao dung đối với những đứa con của dân tộc đã trót có thời lầm lỡ gây tai họa cho nhân dân, nhưng về sau đã biết hối hận và chịu hình phạt xứng đáng.

Câu 3 (trang 43 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

Mị Châu – Trọng Thủy

Một đôi kẻ Việt người Tần 
Nửa phần ân ái, nửa phần oán thương 
Vuốt rùa chàng đổi máy 
Lông ngỗng thiếp đưa đường 
Thề nguyền phu phụ 
Lòng nhi nữ 
Việc quân vương 
Duyên nọ tình kia dở dở dang! 
Nệm gấm vó câu 
Trăm năm giọt lệ 
Ngọc trai nước giếng 
Nghìn thu khói nhang

Khi quay lại chém con sau yên ngựa 

An Dương Vương, người đã nghĩ suy gì? 

Hay cùng đường, ai cũng là giặc giã

Và nghe lời mách bảo của Kim Quy.

                     (Tản Đà)

Tóm tắt

- An Dương Vương xây thành xong lại đổ. Rùa Vàng hiện lên giúp đỡ. Thành xây xong, Rùa vàng tặng một cái móng để làm lấy nỏ chống giặc.

- Trọng Thủy sau khi lấy Mị Châu đã tìm cách lấy nỏ thần. Triệu Đà phát binh đánh Âu Lạc. An Dương Vương thua trận cùng con gái chạy khỏi loa thành.

- Thần Kim Quy kết tội Mị Châu là giặc. An Dương Vương chém Mị Châu rồi đi xuống biển.

- Trọng Thủy thương tiếc Mị Châu nhảy xuống giếng tự tử. Máu Mị Châu thành ngọc trai, rửa giếng nước đó thì sáng hơn.

Bố cục

 Bố cục ( 3 đoạn )

- Đoạn 1 (Từ đầu đến “bèn xin hoà”): An Dương Vương được thần giúp xây thành, chế nỏ để bảo vệ đất nước.

- Đoạn 2 (Tiếp đó đến “Dẫn vua xuống biển”): Cảnh mất nước nhà tan.

- Đoạn 3 (Còn lại): Thái độ, tình cảm của nhân dân đối với An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy. 

ND chính

dapandethi.vn