Chiến thắng Mtao Mxây

Câu 1

Trả lời câu 1 trang 36 SGK Ngữ văn 10, tập 1

 So sánh phẩm chất của hai tù trưởng

Câu 2

Trả lời câu 2 trang 36 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Đăm Săn đến từng nhà kêu gọi mọi người (nô lệ của Mtao Mxây) đi theo mình.

- Lời đáp của dân làng: "không đi sao được" (3 lần); "tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai?"; "nhưng bác ơi, xin chờ chúng tôi cho lợn ăn cái đã"; "làng chúng tôi… không còn nữa".

- Hành động của dân làng: đi theo Đăm Săn đông và vui như chảy hội.

=> Thể hiện sự thống nhất giữa quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng sử thi với quyền lợi của cộng đồng; thể hiện sự tuân phục và yêu mến của cộng đồng đối với cá nhân anh hùng.

=> Ý chí thống nhất dân tộc của toàn thể cộng đồng Ê-đê.

Câu 3

Trả lời câu 3 trang 36 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Đoạn đầu kể về cuộc giao chiến nhưng không có cảnh đổ máu hay cảnh buôn làng tan tác.

- Đoạn cuối chú ý đến việc miêu tả cảnh ăn mừng chiến thắng với dung lượng lớn so với các cảnh khác trong đoạn trích. Cảnh ăn mừng được miêu tả tưng bừng, tấp nập, vui sướng.

=> Ý nghĩa:

+ Phản ánh khát vọng về cuộc sống thịnh vượng, no đủ, giàu có, sự đoàn kết thống nhất và lớn mạnh của cộng đồng tộc người.

+ Cuộc chiến giữa hai tù trưởng đóng vai trò là “bà đỡ lịch sử” để tộc người lớn mạnh hơn.

+ Ca ngợi tầm vóc và ý nghĩa lớn lao của người anh hùng với lịch sử của cộng đồng.

Câu 4

Trả lời câu 4 trang 36 SGK Ngữ văn 10, tập 1

- Lối so sánh tương đồng: "như gió lốc gào", "như những vệt sao băng"…

- So sánh tăng cấp bằng loạt từ ngữ so sánh liên hoàn: đoạn tả tài múa khiên của Đăm Săn, đoạn tả đoàn người đông đảo đi về theo Đăm Săn sau trận đánh, đoạn tả thân hình lực lưỡng của Đăm Săn ở phần cuối.

- So sánh tương phản: cảnh múa khiên của hai tù trưởng.

- Lối so sánh miêu tả đòn bẩy: miêu tả tài của Mtao Mxây trước rồi tả tài của Đăm Săn sau để làm nổi bật tài năng vượt trội của chàng.

=> Các hình ảnh được đem ra làm chuẩn cho so sánh đều lấy từ thiên nhiên, vũ trụ người anh hùng được đo bằng tầm vóc và chiều kích của vũ trụ. Đây là một thủ pháp quen thuộc của sử thi thể hiện sự trang trọng, hoành tráng.

Luyện tập

Câu hỏi (trang 36 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Vai trò của thần linh đối với cuộc chiến đấu và chiến thắng của Đăm Săn:

+ Quan hệ giữa thần linh và con người rất gần gũi, mật thiết, thậm chí bình đẳng, thân tình.

+ Tuy có tham gia vào việc của con người, nhưng thần linh chỉ đóng vai trò “gợi ý”, “cố vấn”. Người anh hùng mới quyết định kết quả của cuộc chiến

=> Sử thi đề cao vai trò của người anh hùng, đề cao tinh thần dân chủ của thời thị tộc cổ xưa và thể hiện ước muốn được sống hòa hợp với tự nhiên.

Tóm tắt

Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây là đoạn giữa của tác phẩm kể chuyện Đăm Săn đánh thắng tù trưởng Mtao Mxây, cứu được vợ về.

- Sau khi bị Mtao Mxây cướp mất vợ là Hơ Nhị, Đăm Săn vô cùng tức giận. Chàng cầm khiên đến nhà Mtao Mxây để khiêu chiến và thách đấu.

- Khi đã thấm mệt, Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho hắn một miếng trầu. Nhưng Đăm Săn đã đớp được miếng trầu đó. Chàng nhai trầu và sức mạnh tăng lên gấp bội. Chàng lại tiếp tục múa khiên và rượt đuổi Mtao Mxây với sức mạnh phi thường.

- Ông Trời đã chỉ cho Đăm Săn biết cách đánh thắng Mtao Mxây: lấy cái chày mòn ném trúng vành tai của Mtao Mxây. Hắn van xin Đăm Săn tha chết. Nhưng Đăm Săn đã đâm chết Mtao Mxây và cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường.

- Sau khi Mtao Mxây chết, Đăm Săn giành lại được vợ, tôi tớ, thu của cải và danh tiếng vang lừng khắp nơi, đến tai các thần. Chàng mở tiệc linh đình để ăn mừng thắng lợi.

Bố cục

Bố cục (3 phần)

- Phần 1 (Từ đầu đến “cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngoài đường”): Cảnh trận đánh giữa hai tù trưởng.

- Phần 2 (Tiếp đến “Họ đến bãi ngoài làng, rồi vào làng”): Cảnh Đăm Săn cùng nô lệ ra về sau chiến thắng.

- Phần 3 (Còn lại): Cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng.

ND chính

dapandethi.vn