Tóm tắt
Nguyễn Trãi được Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam, Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là danh nhân thế giới. Những người chuyên nghiên cứu tác phẩm của Nguyễn Trãi đã khẳng định rằng không thể tiến hành tách bạch nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ trong ông bởi nó luôn có sự gắn bó khăng khít. Nguyễn Trãi (1380 – 1442), sinh ra trong một gia đình nhà nho, đỗ tiến sĩ năm 20 tuổi. Ông có văn phong cực giản dị với tác phẩm nổi tiếng Quân trung từ mệnh tập cùng nhiều áng văn đồ sộ khác. Trong những ngày cuối cùng, sau khi làm tròn bổn phận, Nguyễn Trãi đã về ở ẩn ở Côn Sơn.
Câu 1
Theo bạn, chủ đề của văn bản và quan điểm của tác giả thể hiện tập trung ở câu văn nào trong bài?
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Theo em, chủ đề của văn bản và quan điểm của tác giả thể hiện tập trung ở câu văn: “Có nên phân biệt tách bạch ở ông nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ không?”.
Câu 2
Chỉ ra mạch lập luận của văn bản (có thể sử dụng sơ đồ).
Phương pháp giải:
- Đọc toàn bộ văn bản.
- Đánh dấu những luận điểm chính.
Lời giải chi tiết:
Mạch lập luận của văn bản:
- Giới thiệu chung về Nguyễn Trãi và khẳng định giá trị tư tưởng của ông.
- Khẳng định Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ qua việc phân tích cuộc đời và sự nghiệp của ông:
+ Tư tưởng nhân nghĩa xuất phát từ thuở thiếu thời của Nguyễn Trãi và biểu hiện của tư tưởng nhân nghĩa trong các tác phẩm của ông.
+ Giá trị những tác phẩm của Nguyễn Trãi như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.
+ Thế giới ẩn dật trong thơ Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và cảnh cuối đời của ông.
Câu 3
Chỉ ra những yếu tố biểu cảm của văn bản.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản.
- Chú ý những yếu tố biểu cảm có trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
Yếu tố biểu cảm trong văn bản được thể hiện qua câu:
“Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức canh cánh bên lòng của tất cả những người yêu công lí và nhân đạo trên đời này”.
Câu 4
Xác định ý nghĩa của văn bản trên.
Phương pháp giải:
Đọc toàn bộ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Ý nghĩa của văn bản: Khẳng định những giá trị trong các tác phẩm của Nguyễn Trãi và tầm vóc của ông.
Câu 5
Tìm một số từ ngữ, câu văn trong văn bản, nhất là ở đoạn cuối, thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ văn bản.
- Chú ý đoạn cuối.
- Đánh dấu những từ ngữ, câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.
Lời giải chi tiết:
- “Con thuyền “ưu ái cũ” ấy, một sáng sớm, đã tan vỡ ở Lệ Chi viên, gần Côn Sơn. Là nạn nhân của những mưu đồ đen tối, Nguyễn Trãi bị hành hình cùng với hầu hết gia tộc.”
- “Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức canh cánh bên lòng của tất cả những người yêu công lí và nhân đạo trên đời này”.
