Dàn ý
I. Mở bài
- Trong lịch sử các triều đại Việt Nam, Quang Trung là một vị vua văn võ toàn tài, có công lao lớn trong sự nghiệp đánh đuổi giặc ngoại xâm.
- Nhân vật lịch sử đó đã đi vào văn chương như một hình ảnh đẹp. Đoạn trích Hồi thứ mười bốn, Hoàng Lê nhất thống chí đã làm toát lên vẻ đẹp hào hùng của người anh hùng áo vải trong chiến công lẫy lừng đại phá quân Thanh.
II. Thân bài
1. Quang Trung là một vị vua yêu nước, thương dân.
a. Nếu Lê Chiêu Thống là một ông vua hèn hạ, sẵn sàng bán nước để cứu vãn cái ngai vàng sắp sụp đỗ của mình thì Quang Trung là một vị vua đầy khí phách. Khi nghe tin quân Thanh kéo sang thôn tính nước ta, vua Quang Trung "giận lắm, liền họp các tướng sĩ, định thân chinh cầm quân đi ngay".
b. Khi nói chuyện với quân lính, ông khẳng định chủ quyền của dân tộc "đất nào sao ấy", chỉ rõ tội ác và âm mưu xâm lược của giặc, nêu cao truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc ta từ thời Bà Trưng, kêu gọi tướng sĩ "đồng tâm hiệp lực để dựng nên công lớn".
Chỉ vài chi tiết nhỏ, tác giả đã gợi mở cho người đọc nhận rõ tấc lòng của một vị vua vì nghĩa lớn.
2. Vua Quang Trung là người có trí tuệ sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng.
a. Ông rất sáng suốt trong việc nhận định thời cuộc, ông không chỉ tính sẵn "phương lược tiến đánh" mà còn tính sẵn cả kế hoạch ngoại giao sau khi chiến thắng để "dẹp việc binh đao"; sáng suốt trong việc xét đoán và dùng người, khen chê đúng người đúng việc. Lời phủ dụ quân lính của ông như một bài hịch ngắn, ý tứ chặt chẽ, sâu xa, có tác dụng khích lệ lòng yêu nước của nghĩa quân.
b. Quang Trung đặc biệt sáng suốt, nhạy bén trong việc dùng binh: Cuộc hành binh thần tốc do nhà vua chỉ huy cho đến nay vẫn làm chúng ta không khỏi kinh ngạc. Chỉ trong 5 ngày, ông vừa tuyển quân, vừa tổ chức đội ngũ, duyệt binh, vừa hành quân đi bộ từ Huế ra Thăng Long, ông hoạch định trong 7 ngày sẽ vào ăn mừng chiến thắng ở Thăng Long, nhưng chỉ mới 5 ngày, quân Thanh đã đại bại, quân Tây Sơn thắng lợi lẫy lừng. Tài dụng binh như thần đã chứng tỏ trí tuệ phi thường của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ.
3. Vua Quang Trung là người có ý chí, hành động mạnh mẽ, quyết đoán.
a. Từ khi nghe tin giặc kéo đến, chỉ trong vòng một tháng, nhà vua đã làm được biết bao nhiêu việc: "tê cáo trời đất", lên ngôi vua, hành quân đánh giặc...
b. Mới khởi binh đánh giặc đã hẹn chắc ngày mừng chiến thắng.
4. Quang Trung là một vị anh hùng lẫm liệt trong chiến trận.
a. Không chỉ ra trận trên danh nghĩa để khích lệ ba quân, hoàng đế Quang Trung thân chinh cầm quân xông pha chốn tên bay đạn lạc. ông là một vị tổng chỉ huy trực tiếp trên chiến trường: vừa vạch kế hoạch tác chiến, vừa tổ chức quân sĩ, tự mình thống lĩnh một đạo quân, một mũi tiến công, thân chinh cưỡi voi đi đốc thúc, xông lên phía trước... Đối lập với Lê Chiêu Thống đế hèn, hoàng đế Quang Trung quyết hi sinh tính mạng để giành lại vận mệnh dân tộc là một hình ảnh cao đẹp về sự quên mình vì nghĩa lớn.
b. Hình ảnh Quang Trung cưỡi voi xông pha giữa trận mạc, áo bào sạm khói súng, thống soái ba quân hiệp đồng tiến đánh tứ phía thành Thăng Long khiến quân giặc kinh hồn bạt vía bỏ chạy tháo mạng... là một hình ảnh đầy chất thơ.
c. Khung cảnh chiến trường với khí thế thừa thắng tiến công rộng khắp của quân Tây Sơn càng tôn lên vẻ đẹp của vị tổng chỉ huy tài giỏi, anh hùng.
III. Kết bài
- Vua Quang Trung trong đoạn trích là hình ảnh ngời sáng của một vị anh hùng, tiêu biểu cho sức mạnh quật cường của dân tộc Việt Nam.
- Hình tượng vua Quang Trung để lại trong lòng chúng ta niềm tự hào về truyền thống đấu tranh bất khuất chống ngoại xâm của nhân dân ta, cho ta thêm yêu thêm quý và biết ơn những người đã có công lớn với đất nước.
Bài mẫu
Tác phẩm “Hoàng Lê nhất thống chí” là một tác phẩm văn học được viết theo lối chương – hồi, mang đậm giá trị lịch sử. Phản ánh một cách sinh động và đầy biến động xã hội Việt Nam những năm cuối thế kỉ 18 đầu thế kỉ 19. Trong tác phẩm, các tác giả Ngô gia văn phái đã xây dựng một tượng đài của nhân vật lịch sử, đó chính là người anh hùng áo vải Quang Trung Nguyễn Huệ.
Người anh hùng Nguyễn Huệ được xây dựng trong tác phẩm là một người của dân tộc với mưu lược tài toàn, trí tuệ hơn người cùng tài cầm quân xuất chúng, là một người kiêu hùng và quyết đoán với những hành động mạnh mẽ, dứt khoát. Ngay khi nghe được tin quân Thanh kéo sang xâm lược và chiếm đóng Thăng Long, Nguyễn Huệ đã lập tức “tế cáo trời đất” và lên ngôi hoàng đế. Lập tức kêu gọi binh lính, đốc thúc đại quân tất cả cùng kéo ra bắc đánh dẹp quân Thanh. Qua đó có thể thấy Nguyễn Huệ là một người quyết đoán, đối với những vấn đề liên quan đến vận mệnh đất nước ông không hề chần chừ, do dự mà cầm quân đánh giặc.
Trước khi đem quân ra Bắc đánh giặc, Nguyễn Huệ không quên gọi La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp vào để bàn mưu lược. Điều đó cho thấy ông tuy có sự quyết đoán, dũng mãnh và trí tuệ hơn người nhưng vẫn rất coi trọng ý kiến của bậc hiền tài, chiêu mộ ý kiến của hiền thần, thể hiện rõ ông là một bậc minh quân sáng suốt. Nắm được số lượng binh lính của quân địch là rất lớn, gần 30 vạn quân. Nhận thấy tương quan lực lượng giữa ta và địch có phân chênh lệch nên ông đã ra sức chiêu mộ binh lính, mở cuộc duyệt binh lớn nhằm nâng cao sức mạnh của quân ta. Lên kế hoạch tiến công đánh giặc với bốn doanh: tiền, hậu, tả, hữu. Có thể thấy với những mưu lược ấy, chủ tướng Nguyễn Huệ không chỉ cốt nâng cao sức mạnh cho quân mình mà còn bố trí, chuẩn bị những kế hoạch chu toàn, làm tiền đề cho thắng lợi vang dội sau này. Với những lập luận sắc bén, thấu tình đạt lí đã khơi dậy nhuệ khí chiến đấu và lòng tự tôn của toàn quân ta, phát huy được sức mạnh tinh thần to lớn của đại dân tộc.
Là một vị chủ tướng, Nguyễn Huệ đề cao tính kỉ luật, quy định chặt chẽ đối với nghĩa quân, xử phạt nghiêm khắc đối với những kẻ hai lòng, phản bội đất nước. Đội quân của Nguyễn Huệ đã có cuộc hành trình thần tốc do người chủ tướng đề ra chiến lược cho quân lính thay phiên nhau đi, cứ ba người một tốp thay phiên nhau khiêng võng đi. Đoàn quân cứ đi triền miên không dừng lại mà ai cũng đều được nghỉ, do đó đội quân Tây Sơn đã hành binh cực kì thần tốc. Cách chống lại vũ khí của giặc của nghĩa quân cũng vô cùng độc đáo, các khiên được bao phủ rơm ướt bên ngoài làm cho hỏa tiễn của địch không thể phát huy tác dụng.
Có thể thấy các tác giả Ngô gia văn phái đã khắc họa chân dung người anh hùng Nguyễn Huệ một cách sống động và chân thực, một người anh hùng trí tuệ, oai phong lẫm liệt. Các tác giả tuy từng làm dưới triều Lê nhưng đã đứng trên lập trường dân tộc để ca ngợi vua Quang Trung như vậy, điều đó làm cho tác phẩm mang nhiều giá trị hơn.
Nguồn: Sưu tầm
dapandethi.vn