Những đứa con trong gia đình

Câu 1

 Câu 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

- Truyện “Những đứa con trong gia đình” được trần thuật lại chủ yếu qua dòng hồi tưởng của nhân vật Việt.

- Tác dụng:

+ Đối với kết cấu truyện, cách trần thuật này giúp Nguyễn Thi triển khai toàn bộ tác phẩm theo dòng hồi ức đứt gãy của Việt một cách tự nhiên, logic mà không phụ thuộc vào yếu tố truyền thống là trình tự thời gian.

+ Đối với việc khắc họa tính cách nhân vật, cách trần thuật này giúp bộc lộ chân thực, sống động và khách quan tâm lí, tính cách của Việt và các nhân vật khác.

Câu 2

Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

- Truyện kể về những con người trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước. Chính truyền thống yêu nước, căm thù giặc, thủy chung với cách mạng đã gắn bó những thành viên trong gia đình với nhau, tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn cho những con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mĩ.

Câu 3

Câu 3 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Trong truyện này, nổi bật nhất là hai nhân vật Việt và Chiến. Cả hai nhân vật đều xuất thân trong một gia đình, tuổi tác cũng gần nhau nhưng do đặc điểm về giới tính và thứ bậc trong gia đình nên giữa hai người vừa có nét chung vừa có nét riêng biệt.

* Những nét tính cách chung:

– Họ đều có tình cảm gia đình sâu nặng.

– Chị em Việt có chung mối thù là bọn Mỹ – Ngụy.

– Hai chị em Chiến – Việt đều có những nét rất ngây thơ thậm chí có phần trẻ con.

* Nét đẹp riêng:

a. Chiến là cô gái đảm đang, tháo vát:

+ Mạnh mẽ, dứt khoát, quả cảm: đã làm thân con gái…Nếu giặc còn thì tao mất.

+ Chu đáo, đảm đang, tháo vát: lo cho cả người sống (viết thư cho chị Hai, gửi thằng út em) và người đã khuất (gửi bàn thờ má sang chú Năm); sắp xếp việc nhà đâu ra đấy (cho xã mượn nhà làm trường học, đồ đạc và hai công mía gửi chú, ruộng cho bà con cày cấy…).

+ Thừa hưởng tính cách, thói quen và hình ảnh của má: cử chỉ, lời nói, cách vun vén nhà cửa giống hệt má.

b. Nét riêng ở Việt:

 - Có nét riêng của cậu con trai mới lớn, tính còn trẻ con, ngây thơ, hiếu động: hay tranh giành phần hơn với chị, thích đi câu cá, bắn chim...

+ Đêm trước ngày lên đường: Vô tư “lăn kềnh ra ván cười khì khì”, vừa nghe vừa “chụp con đom đóm úp trong lòng tay”, rồi ngủ quên lúc nào không biết.

+ Cách thương chị của Việt cũng rất trẻ con “giấu chị như giấu của riêng”.

+ Bị thương nằm lại chiến trường: sợ ma cụt đầu, khi gặp lại anh em thì như thằng Út ở nhà “khóc đó rồi cười đó”.

Câu 4

Câu 4 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

- Đề tài: viết về những năm tháng kháng chiến cứu nước

- Nhân vật: trong truyện “Những đứa con trong gia đình” đã xây dựng nhân vật trung tâm theo khuynh hướng sử thi, nhân vật Việt và Chiến – những con người đại diện cho giai cấp, cho dân tộc với những phẩm chất cao cả, kết tinh những gì cao đẹp nhất của cộng  đồng.

- Ngôn ngữ: ngợi ca, hào hùng

Câu 5

Câu 5 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

- Đoạn văn cảm động nhất đó là cảnh hai chị em Việt và Chiến khiêng bàn thờ má chạy qua cánh đồng, gửi sang nhà chú Năm để hai chị em lên đường đi chiến đấu.

- Cảnh tượng đó khiến người đọc liên tưởng và bồi hồi xúc động bởi nhìn vào đó ta thấy được tình yêu, tình hiếu thảo, trọn nghĩa đối với cha mẹ.

- Hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng thể hiện sự trưởng thành của hai chị em có thể gánh vác việc gia đình và viết tiếp khúc sông của mình trong dòng sông truyền thống gia đình.

Luyện tập

Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

- Đối thoại của Chiến:

• Xưng hô: mày – tao, chị em mình, chị - em.

• Cách nói: mạnh mẽ quyết đoán nếu giặc còn thì tao mất; rành rọt, tiếng nào ra tiếng nấy; vừa nói vừa trằn trọc suy nghĩ chị Chiến cựa mình, làm như chị nghĩ ngợi lung lắm; rất tôn trọng em, việc gì cũng hỏi ý kiến của em trước khi sắp xếp.

• Nội dung nói: quyết tâm đánh giặc trả thù nhà; sắp xếp việc nhà trước khi đi xa.

=> Chiến là cô gái đảm đang, chu đáo, tháo vát, biết lo nghĩ, xứng đáng là người chị gương mẫu trong nhà. Chị cũng thừa hưởng những phẩm chất rõ rệt của người mẹ đã mất.

- Đối thoại của Việt:

• Xưng hô: tôi – chị.

• Cách nói: cự nự với chị: chị biết vậy sao hồi nãy…rồi mà nói chưa; vừa nói vừa đùa nghịch; phó mặc chuyện nhà cho chị: tôi nói chị tính sao cứ tính mà; hỏi chị một cách ngây thơ hồi đó má dặn chị vậy hả?...

• Nội dung nói: chỉ quan tâm tới niềm vui được đi đánh giặc, tự tin chị có bị chặt đầu…chừng nào tôi mới bị; thuận theo mọi sắp xếp của chị; nhận ra sự giống nhau của chị và má, nhớ má…

=> Việt là chàng trai mới lớn, tính cách còn trẻ con, vô ưu vô lo. Dù vậy, tình cảm dành cho má và niềm vui tòng quân thể hiện rõ truyền thống gia đình cách mạng ở Việt.

Tóm tắt

       Truyện xoay quanh nhân vật Việt – anh lính trẻ đã chiến đấu dũng cảm, bị thương, bị lạc đồng đội và nằm lại giữa chiến trường. Trong cơn mê man, anh hồi tưởng lại những kí ức tươi đẹp về gia đình và đồng đội. Việt và Chiến sinh ra trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước và mối thù sâu sắc với giặc Mĩ. Khi lớn lên, hai chị em giành nhau đi tòng quân, không ai chịu nhường ai nên nhờ chú Năm phân xử. Cuối cùng cả hai cùng nhau tham gia chiến trường. Trước khi lên đường hai chị em đã lo toan chu đáo việc nhà cửa, rộng vườn. Chị Chiến đã trở thành một cô thiếu nữ ra dáng và đầy chín chắn “giống hệt như má”... Việt càng nhớ má, càng thương chị nhiều hơn lại càng thấy rõ mối thù đè nặng trên vai. Những kí ức miên man sống lại trong tâm trí Việt cho đến khi đồng đội tìm thấy anh. Dù kiệt sức không bò đi được nhưng một ngón tay còn cử động của Việt vẫn đặt ở cò súng và đạn đã lên nòng. Việt được đưa về bệnh viện dã chiến để phục hồi sức khỏe.

Bố cục

Bố cục (2 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến bắt đầu xung phong): Việt bị thương ở chiến trường, ngất đi rồi tỉnh lại.

- Phần 2 (còn lại): Kí ức của Việt về câu chuyện hai chị em tranh nhau đi tòng quân.

ND chính

dapandethi.vn