Lý thuyết Axit axetic

Axit axetic có công thức phân tử: C₂H₄O₂.

Phân tử khối: 60.

I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Axit axetic CH₃COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

- Dung dịch axit axetic nồng độ từ 2 – 5 % dùng làm giấm ăn.

II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

- Axit axetic có công thức cấu tạo:

- Trong phân tử axit axetic có nhóm –COOH (Cacboxyl) làm cho phân tử có tính axit.

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

1. Tính axit

+ Làm đổi màu quỳ tím sang màu đỏ.

+ Tác dụng với bazơ  : 

 CH₃COOH  +  NaOH  \( \to\)  H₂O  +      CH₃COONa (Natri axetat)

+ Tác dụng với oxit bazơ:

2CH₃COOH  +  CaO  \( \to\)  H₂O  +  (CH₃COO)₂Ca + H₂O.

+ Tác dụng với kim loại (trước H) giải phóng H₂:

 2CH₃COOH  +  2Na  - >   2CH₃COONa  +  H₂

+ Tác dụng với muối của axit yếu hơn:   

2CH₃COOH + CaCO₃  ->  (CH₃COO)₂Ca  +  CO₂  +  H₂O.

2. Tác dụng với rượu etylic tạo ra: este và nước

Hình 1: Minh họa thí nghiệm axit axetic tác dụng với rượu etylic.

PTHH : 

=> Este thu được là etylaxetat là chất lỏng, mùi thơm, ít tan trong nước, dùng làm dung môi trong công nghiệp.

3. Phản ứng cháy

- Axit axetic cháy trong oxi tạo sản phẩm gồm CO₂ và H₂O

$C{{H}_{3}}COOH+2{{O}_{2}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}2C{{O}_{2}}+2{{H}_{2}}O$

IV. ỨNG DỤNG

- Axit axetic được dùng để điều chế dược phẩm, thuốc diệt cỏ, phẩm nhuộm, tơ sợi nhân tạo…

V. ĐIỀU CHẾ

Axit axetic được điều chế theo các phản ứng sau:

- Trong công nghiệp, đi từ butan C₄H₁₀:

 2C₄H₁₀   +   5O₂   \(\overset{xt,t^{o}}{\rightarrow}\)   4CH₃COOH   +  2H₂O

- Sản xuất giấm ăn, thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

 CH₃CH₂OH  + O₂ \(\overset{men}{\rightarrow}\)   CH₃COOH  +  2H₂O.

Sơ đồ tư duy: Axit axetic