1. Bài tập trong SBT
18.1.
Trong một thí nghiệm, khi đưa một đầu thước nhựa dẹt lại gần quả cầu bằng nhựa xốp được treo bằng sợi chỉ, quả cầu nhựa xốp bị đẩy ra xa (hình 18.1). Câu kết luận nào sau đây là đúng?
A. quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện khác loại.
B. quả cầu không bị nhiễm điện, còn thước nhựa bị nhiễm điện
C. quả cầu và thước nhựa đều không bị nhiễm điện
D. quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện cùng loại
Phương pháp giải:
Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy, khác loại thì hút
Lời giải chi tiết:
Chọn D
Vì khi quả cầu nhựa xốp bị đầu thước đẩy ra xa thì quả cầu và thước nhựa bị nhiễm điện cùng loại.
18.2.
Trong hình 18.2 a, b, c, d, các mũi tên đã cho chỉ lực tác dụng (hút hoặc đẩy) giữa hai vật mang điện điện tích. Hãy ghi dấu điện tích chưa cho biết của vật thứ hai.
Phương pháp giải:
Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy, khác loại thì hút
Lời giải chi tiết:
- Hình a: ghi dấu "+" cho vật B vì vật A và vật B hút nhau nên điện tích của A và B trái dấu nhau.
- Hình b ghi dấu "-" cho vật C vì vật D và vật C đẩy nhau nên điện tích của D và C cùng dấu nhau.
- Hình c ghi dấu "-" cho vật F vì vật E và vật F hút nhau nên điện tích của E và F trái dấu nhau.
- Hình d ghi dấu "+" cho vật H vì vật G và vật H đẩy nhau nên điện tích của G và H cùng dấu nhau.
18.3.
Biết rằng lúc đầu cả tóc và lược nhựa đều chưa bị nhiễm điện, nhưng sau khi chải tóc khô bằng lược nhựa thì cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện và cho rằng lược nhựa nhiễm điện âm.
a) Hỏi sau khi chải, tóc bị nhiễm điện loại gì? Khi đó các êlectrôn dịch chuyển từ lược nhựa sang tóc hay ngược lại?
b) Vì sao có những lần sau khi chải tóc, ta thấy có một vài sợi tóc dựng đứng thẳng lên?
Phương pháp giải:
Sử dụng lí thuyết:
- Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy, khác loại thì hút
- Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm electron, nhiễm điện dương nếu mất bớt electron
Lời giải chi tiết:
a. Sau khi chải thì tóc bị nhiễm điện dương. Khi đó electron chuyển từ tóc sang lược nhựa (lược nhựa nhận thêm electron, tóc mất electron).
b. Vì những sợi tóc đó nhiễm điện cùng loại nên chúng đẩy nhau.
18.4*.
Trong một lần thí nghiệm, Hải đưa một chiếc lược nhựa lại gần một mảnh nilông thì thấy lược nhựa hút mảnh nilông. Hải cho rằng lược nhựa và mảnh nilông bị nhiễm điện khác loại (mang điện tích trái dấu nhau). Nhưng Sơn lại cho rằng chỉ cần một trong hai vật này bị nhiễm điện thì chúng vẫn có thể hút nhau. Theo em thì Sơn hay Hải, ai đúng? Ai sai? Làm cách nào để kiểm tra điều này?
Phương pháp giải:
Sử dụng lí thuyết:
- các vật nhiễm điện có khả năng hút các vật khác.
- các vật nhiễm điện khác loại thì hút
Lời giải chi tiết:
* Cả Hải và Sơn đều có thể đúng, đều có thể sai.
* Thí nghiệm kiểm tra:
+ Đưa lần lượt lược nhựa và mảnh nilong của Hải lại gần các vụn giấy trang kim.
+ Nếu cả lược nhựa và mảnh nilong đều hút các vụn giấy thì lựa nhựa và mảnh nilong bị nhiễm điện, do đó Hải đúng.
Còn nếu chỉ một trong hai vật này hút các vụn giấy thì chỉ có một vật bị nhiễm điện, khi đó Sơn đúng.