20 bài tập Những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1946 - 1950) mức độ khó

Lời giải chi tiết:

Những hành đông khiêu khích và bội ước của Pháp:

-         Ngay sau ngày 6-3-1946, Pháp mở các cuộc tiến công ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ.

-         Ở Bắc Bộ, hạ tuần tháng 11-1946, quân Pháp khiêu khích, tiến công ta ở Hải Phòng và Lạng Sơn.

-         Ở Hà Nội, quân Pháp bắn súng, nèm lựu đạn ở nhiều nơi: đốt nhá thông tin ở phố Tràng Tiền, chiến đóng cơ quan bộ Tài chính, gây ra vụ tàn sát đẫm máu ở phố Hàng Bún, phố Yên Ninh,…

-         Ngày 18-12-1946, Pháp gửi tối hậu thư đòi Chính phủ ta phải giái tán lực lượng tự vệ chiến đấu, để cho quân Pháp làm nhiệm vu giữ gìn trật tự ở Hà Nôi.

Trước những hành động đó của Pháp, sự nhân nhượng của nhân dân Việt Nam đã đến giới hạn cuối cùng khi 20 giờ ngày 19-12-1946, công nhân nhà máy điện Yên Phụ (Hà Nội) phá máy, cả thành phố mất điện. Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chủ tịch Hồ Chí Minh được truyền đi khắp nước (Nội dung: sgk trang 131). . Trong đó có đoạn: “chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa.

Không! Chúng ta thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.

Chọn đáp án: D

Phương pháp giải:

Phân tích, đánh giá. 

Lời giải chi tiết:

Tháng 3-1947, Chính phủ Pháp cử Bôlae làm Cao ủy Pháo ở Đông Dương, thực hiện tiến công căn cứ địa Việt Bắc nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh.

Với chiến thắng Viêt Bắc, cơ quan đầu nào kháng chiến của ta được bảo toàn. Đây là kết quả lớn nhất ta đạt được trong chiến dịch Việt Bắc

Chọn đáp án: B

Phương pháp giải:

đánh giá, nhận xét.

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa của chiến dịch Biên giới (1950) là:

- Con đường liên lạc của ta với các nước XHCN được khai thông.

- Pháp bị động, lúng túng nhiều mặt.

- Ta mở ra bước phát triển mới của cuộc kháng chiến:

+ Quân đội trưởng thành,

+ Giành thế chủ động trên chiến trường chính Bắc bộ.

Trong đó, ý nghĩa quan trọng nhất, có ảnh hưởng đến sự phát triển của cách mạng Việt Nam giai đoạn sau là ta giành thế chủ động chiến lược trên chiến trường chiến Bắc Bộ.

Chọn đáp án: D

Phương pháp giải:

đánh giá, phân tích.

Lời giải chi tiết:

Xét từ âm mưu, mục đích của Pháp khi tấn công vào Việt Bắc là để nhằm tiêu diệt cơ quan đầu não của ta

=> Kết quả quan trọng nhất của chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947 là cơ quan đầu não kháng chiến được bảo toàn.

Chọn đáp án: B 

Phương pháp giải:

phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Sự lãnh đạo tài tình của đảng trong hai chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947 và chiến dịch Biên giới năm 1950 được thể hiện như sau:

*Chiến dich Việt Bắc (1947):

Khi địch vừa tiến công Việt Bắc, Đảng ta đã có chỉ thị “Phải phá tan cuộc tiến công mùa đông của giặc Pháp”. Trên khắp các mặt trận, ta anh dũng chiến đấu từng bước đẩy lùi nhiều cuộc tiến công của địch.

Chủ trương cụ thể của đảng trong từng bước kháng chiến chống lại từng hành động của thực dân Pháp ở Việt Bắc.

-          Ở mặt trận hướng đông, ta phục kích đánh địch trên đường số 4, tiêu biểu là trận phục kích ở đèo Bông Lau.

-          Ở mặt trận hướng Tây, quân ta phục kích đánh địch nhiều trận trên sông Lô, nổi bật là trận Đoan Hùng, Khe Lau.

*Chiến dịch Biên giới (1950):

- Với kế hoạch Rơ ve của Pháp đã làm cho vùng tự do của ta bị thu hẹp, căn cứ địa Việt Bắc bị bao vây, …để khắc phục khó khăn, đưa cuộc kháng chiến phát triển lên một bước mới, tháng 6-1950, Đảng và Chính phủ quyết định mở chiến dịch Biên giới nhằm:

+ Tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch.

+ Khai thông đường sang Trung Quốc và thế giới.

+ Mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc, tạo đã thúc đẩy cuộc kháng chiến tiến lên.

-          Đặc biệt là quyết định điểm tấn công đầu tiên của quân ta đó là: Đông Khê. Đây là điểm tấn công quan trọng, có ý nghĩa quyết định cho chiến thắng của ta trong chiến dịch Biên giới.

Chọn đáp án: B

Phương pháp giải:

phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Chủ trương phát động cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (12/1946) của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh là một quyết định đúng đắn đồng thời là lựa chọn duy nhất của Việt Nam:

Sau kí kết Hiệp định Sơ bộ (6-3-1946) và Tạm ước (14-9-1946) Pháp đã có những hành động khiêu khích ta ở Hải Phòng, Lạng Sơn, đặc biệt là ở phố Háng Bún, Yên Ninh,….

=> Trước những hành động của Pháp như vậy, chúng ta chỉ có một lựa chọn duy nhất là toàn dân kháng chiến chống Pháp. Hành động của Pháp gửi rồi hậu thư cho Chính phủ đòi ta phải giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu (18-12-1946) càng khẳng định đường lối kháng chiến của đảng là lựa chọn duy nhất và cấp thiết.

Chọn đáp án: B

Phương pháp giải:

phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện quan điểm kháng chiến toàn dân. 

 Xác định mục đích kháng chiến: Kế tục và phát triển sự nghiệp của Cách mạng tháng 8, là đánh đuổi thực dân Pháp giành độc lập thống nhất cho dân tộc.

– Xuất phát từ tính chất của cuộc kháng chiến: Cuộc kháng chiến của nhân dân ta là cuộc chiến tranh cách mạng của nhân dân, chiến tranh chính nghĩa. Nó có tính chất toàn dân, toàn diện. Cuộc kháng chiến chống TDP là cuộc chiến tranh tiến bộ vì tự do, độc lập dân chủ và hòa bình. Đó là cuộc kháng chiến có tính chất giải phóng dân tộc và dân chủ mới.

+ Kháng chiến toàn dân là huy động toàn dân đánh giăc và đánh giặc bằng mọi vũ khí có trong tay, thực hiện khẩu hiệu: “toàn dân kháng chiên” thực hiện kháng chiến ở khắp nơi thực hiện: “mỗi người dân là một chiến sĩ “, “mỗi đường phố là một pháo đài”, “mỗi khu phố là một trận địa”.

=> Phải kháng chiến toàn dân là vì so sánh lực lượng giữa ta và địch rất chênh lệch, nếu chỉ dựa vào lực lượng quân đội chủ lực thì sẽ không thể nào thắng nổi giặc. Đó là sự kế thừa, phát huy truyền thông: “cả nước chung sức, đánh giặc của dân tộc” thể hiện tư tưởng chiến tranh nhân dân trong tư tưởng quân sự của HCM.

Đoạn viết trong lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chỉ tịch Hồ Chí Minh thể hiện rõ quan điểm của cuộc chiến tranh nhân dân.

Chọn đáp án: D

Phương pháp giải:

phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Ngày 18/12/1946, Pháp gửi rồi hậu thư yêu cầu chính phủ Việt Nam giải tán lực lượng chiến đấu, để cho quân Pháp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự ở Hà Nội. Nếu yêu cầu đó không được chấp nhận thì chậm nhất là sáng ngày 20-12-1946 chúng sẽ hành động. Việt Nam đứng trước hai con đường:

- Một là cầm súng đấu tranh chống Pháp.

- Hai là, nước ta lại rơi vào tay Pháp một lần nữa nếu làm theo các yêu cầu của Pháp đề ra.

=> Nhận thấy những điều kiên để đấu tranh hòa bình với Pháp không còn nữa nên ngay đêm ngày 19/12/1946, Đảng đã quyết định phát động toàn quốc kháng chiến.

Chọn đáp án: B

Phương pháp giải:

 so sánh.

Lời giải chi tiết:

- đáp án A, C: là ý nghĩa của chiến dịch Việt Bắc năm 1947.

- đáp án D: cuộc kháng chiến chống Pháo thời kì này chưa xuất hiện thời cơ để kết thúc sớm.

- đáp án B:

+ Chiến dịch Việt Bắc (1947): chiến dịch phản công lớn nhất của ta trong kháng chiến chống Pháp.

+ Chiến dịch Biên giới (1950): chiến dịch ta chủ động tiến công đầu tiên của ta => ta giành thế chủ động chiến trường, đánh dấu bước phát triển mới của cuộc kháng chiến. Chính vì thế đến sau đó, Pháp tiếp tục đề ra kế hoạch Đờ lát Đờ Tátxinhi với mục tiêu giành lại thế chủ động trên chiến trường.

Chọn đáp án: B 

Phương pháp giải:

 phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

- Đáp án A: kết quả lớn nhất của cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16.

- Đáp án B: Pháp quay trở lại xâm lược Việt Nam lần thứ hai với âm mưu “đánh nhanh thắng nhanh” vào cơ quan đầu não của ta. Tuy nhiên, Pháp đã vấp phải tinh thần chiến đấu quyết liệt của nhân dân nhằm giam chân dịch trong thành phố. Chính vì thế, kế hoạch này của Pháp đã bước đầu thất bại, sau đó là thất bại hoàn toàn sau chiến dịch Việt Bắc năm 1947.

- Đáp án C: là mục tiêu của cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16.

- Đáp án D: là kết quả của cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16.

Chọn đáp án: A

Phương pháp giải:

 phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Những hành động khiêu khích và bội ước của Pháp:

- Ngay sau ngày 6-3-1946, Pháp mở các cuộc tiến công ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ.

- Ở Bắc Bộ, hạ tuần tháng 11-1946, quân Pháp khiêu khích, tiến công ta ở Hải Phòng và Lạng Sơn.

- Ở Hà Nội, quân Pháp bắn súng, nèm lựu đạn ở nhiều nơi: đốt nhá thông tin ở phố Tràng Tiền, chiến đóng cơ quan bộ Tài chính, gây ra vụ tàn sát đẫm máu ở phố Hàng Bún, phố Yên Ninh,….

-  Ngày 18-12-1946, Pháp gửi tối hậu thư đòi Chính phủ ta phải giái tán lực lượng tự vệ chiến đấu, để cho quân Pháp làm nhiệm vu giữ gìn trật tự ở Hà Nôi.

Trước những hành động đó của Pháp, sự nhân nhượng của nhân dân Việt Nam đã đến giới hạn cuối cùng khi 20 giờ ngày 19-12-1946, công nhân nhà máy điện Yên Phụ (Hà Nội) phá máy, cả thành phố mất điện. Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của chủ tịch Hồ Chí Minh được truyền đi khắp nước (Nội dung: sgk trang 131). . Trong đó có đoạn: “chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa”.

Không! Chúng ta thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”.

Lúc này, Việt Nam không thể tiếp tục sử dụng biện pháp hòa bình với Pháp được nữa.

Chọn đáp án: D

Phương pháp giải:

phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Ngày 18/12/1946, Pháp gửi rồi hậu thư yêu cầu chính phủ Việt Nam giải tán lực lượng chiến đấu, để cho quân Pháp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự ở Hà Nội. Nếu yêu cầu đó không được chấp nhận thì chậm nhất là sáng ngày 20-12-1946 chúng sẽ hành động. Việt Nam đứng trước hai con đường:

- Một là cầm súng đấu tranh chống Pháp.

- Hai là, nước ta lại rơi vào tay Pháp một lần nữa nếu làm theo các yêu cầu của Pháp đề ra.

=> Nhận thấy những điều kiên để đấu tranh hòa bình với Pháp không còn nữa nên ngay đêm ngày 19/12/1946, Đảng đã quyết định phát động toàn quốc kháng chiến.

Chọn đáp án: C

Phương pháp giải:

phân tích, đánh giá.

Lời giải chi tiết:

Đáp án D. Chính nghĩa và nhân dân vì:

- Tính chính nghĩa:

+Chúng ta kháng chiến, chiến đấu là để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nền độc lập, tự do, bảo vệ chính quyền

+Trong cuộc chiến tranh này, Pháp là kẻ xâm lược, phi nghĩa.

+Đảng, Chính phủ và nhân dân ta ngay từ đầu thể hiện rõ thiện chí hòa bình, không muốn gây chiến tranh với Pháp, đã nhượng bộ cho chúng một số quyền lợi nhưng quân Pháp vẫn khiêu khích, giết hại dân thường, gửi tối hậu thư đòi Chính phủ ta phải giải tán lực lượng chiến đấu, nếu không sẽ nổ súng…Tất cả những điều đó dã tâm xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp =>cuộc kháng chiến toàn quốc đã bùng nổ.

- Tính nhân dân:

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của chúng ta mang tính nhân dân: vì toàn dân kháng chiến, toàn dân đánh giặc, trong đó lấy lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt. Đường lối này xuất phát từ truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc ta, từ mục đích của cuộc kháng chiến, từ quan điểm “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng” của chủ nghĩa Mác-Lê nin, từ tư tưởng “chiến tranh nhân dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh  và từ chủ trương “kháng chiến toàn diện, trường kì, tự lực cánh sinh…”. Muốn phát huy sức mạnh của toàn dân kháng chiến phải đánh lâu dài, muốn có lực lượng đánh lâu dài phải huy động lực lượng toàn dân. Có lực lượng toàn dân tham gia mới thực hiện được kháng chiến toàn diện và tự lực cánh sin

Chọn đáp án: D

Phương pháp giải:

phân tích, liên hệ.

Lời giải chi tiết:

Trong chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950, quân dân ta đã sử dụng lối đánh công kiên, đánh điểm, diệt việt.

- Đánh điểm: tấn công vào một cứ điểm Đông Khê: là cứ điểm quan trọng nhưng bố phòng sơ hở.

- Diệt viện: khi quân địch rút khỏi Cao Bằng và tiến lên chiếm lại Đông Khê đóng cánh quân từ Cao Bằng rút về ta đã chủ động mai phục, chặn đánh địch ở nhiều nơi trên đường số 4 khiến cho hai cánh quân không gặp được nhau.

Chọn đáp án: A

Phương pháp giải:

 Liên hệ.

Lời giải chi tiết:

Tổng chỉ huy quân đội Việt Nam trong chiến dịch Việt Bắc thu- đông năm 1947 là đồng chí Võ Nguyên Giáp. Sau chiến dịch này, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã được thăng hàm đại tướng khi mới 37 tuổi.

Chọn: C

Phương pháp giải:

Phân tích, liên hệ.

Lời giải chi tiết:

Trong quá trình hoạt động cách mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh. Tháng 6/1950, Trung ương Đảng quyết định mở chiến dịch Biên Giới. Để đáp ứng yêu cầu to lớn của cuộc kháng chiến, không những chỉ cần huy động hàng chục nghìn nhân công mà còn phải tổ chức thêm một lực lượng trẻ, để phục vụ kháng chiến. Lực lượng này bao gồm những thanh niên tình nguyện, đội quân chủ lực trong dân công mở đường, bảo vệ cầu, vận chuyển lương thực đạn dược… Vì mục tiêu “Tất cả cho chiến dịch được toàn thắng”, Hồ Chủ tịch đã trực tiếp chỉ thị cho Trung ương Đoàn thanh niên cứu quốc Việt Nam thành lập đội thanh niên xung phong để phục vụ chiến trường. Ngày 15/7/1950, đội thanh niên xung phong được thành lập. Chiến dịch Biên giới mở đầu những trang sử vẻ vang của đội. Ngày 19/3/1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh tới vùng biên giới để kiểm tra việc sửa chữa cầu đường từ Thái Nguyên đi Cao Bằng, thăm lực lượng thanh niên xung phong mở đường và một số đơn vị vận tải, kho tàng dọc tuyến.

Chọn: D

Phương pháp giải:

So sánh, liên hệ.

Lời giải chi tiết:

Điểm chung về hoạt động quân sự của quân dân Việt Nam trong các chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947, Biên giới thu - đông năm 1950 là có sự kết hợp giữa chiến trường chính và vùng sau lưng địch để làm phân tán lực lượng quân Pháp, không cho chúng tập trung quân tấn công lên Việt Bắc.

Chọn: B

Phương pháp giải:

phân tích, suy luận

Lời giải chi tiết:

Từ thắng lợi của chiến dịch Việt Bắc năm1947 là chiến dịch mà ta chủ động tiến công đẩy lùi cuộc tiến công của địch, chiến dịch Biên giới năm 1950 là chiến dịch có qui mô lớn đầu tiên do quân đội ta chủ động mở để chống lại âm mưu và hành động mới của Pháp và Mĩ. Cả hai chiến dịch này ta đều giành thắng lợi gây cho Pháp nhiều khó khăn trên chiến trường

=> bài học kinh nghiệm : chủ động mở chiến khi có thời cơ thuận lợi, chủ động đánh địch khi cơ hội đến

Chọn: D

Phương pháp giải:

phân tích, suy luận

Lời giải chi tiết:

Đầu 1950, chính phủ Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa đặt quan ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thể hiện tinh thần chủ yếu đó là sự tương trợ của phe XNCN đối với cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta

Chọn: A

Phương pháp giải:

đánh giá, nhận xét

Lời giải chi tiết:

- Thuận lợi: Năm 1950, ta được Trung Quốc, Liên Xô và các nước XHCN công nhận và đặt quan hệ ngoại giao.

- Khó khăn: Tháng 5/1950, Pháp đề ra kế hoạch Rơ ve. Với kế hoạch này, Mĩ từng bước can thiệp sâu và “dính líu” trực tiếp vào chiến tranh ở Đông Dương. => Ngoài kháng chiến chống Pháp, ta sẽ còn phải kháng chiến chống Mĩ. Trên thực tế, sau thắng lợi của chiến dịch Điện Biên Phủ, đất nước ta bị chia cắt hai miền và nhân dân ta phải tiếp tục kháng chiến chống Mĩ trong 21 năm (1954 – 1975).

Chọn: D